စိတ္ရွည္ရွည္နဲ႕ ေစာင့္တတ္တဲ့ကေလး

လွည္းတန္းကားမီးပြိဳင့္ မွာ မီးနီမိတုိင္း၊ မိတုိင္း မီးမီး နဲ႕သူ႕အေမ ၿပသနာ ၿဖစ္ရပါတယ္။ ေလးႏွစ္အရြယ္ မီးမီးက ကားတန္းအရွည္ၾကီးကို အၾကာၾကီးေစာင့္ေနရတာကို စိတ္မရွည္ပါဘူး။ ေနကပူ၊ေလကပူ နဲ႕မို႕ မီးမီး ဂ်ီ က်ခ်င္လာပါတယ္။ မီးမီးရဲ႕ အေမကလည္း လွည္းတန္းမီးပြိဳင့္က ေတာ္ေတာ္နဲ႕ မီးမစိမ္းႏိုင္လုိ႕ စိတ္တို ေနရတဲ့ ၾကားထဲ မီးမီးကပါ တဂ်ီဂ်ီနဲ႕ မို႕ စိတ္မရွည္ခ်င္ေတာ့ဘူး။ ေအာ္မိေငါက္မိပါေရာ။ ကားမီးပြိဳင့္ၾကာၾကာမိတုိင္း မွာဘဲ မီးမီးနဲ႕သူ႕အေမဟာ ၿပႆနာ ၿဖစ္ရပါေတာ့တယ္။

          မီးမီးအေမက ကၽြန္မကို ေၿပာပါတယ္။ သူ႕သမီးဟာ ဘာကို ပဲ ၿဖစ္ၿဖစ္ သိပ္မေစာင့္ဆုိင္းခ်င္တတ္ဘူး။ ေစာင့္ရၿပီဆုိတာ နဲ႕ လူၾကီးေတြ စိတ္ပ်က္စိတ္ကုန္လာေအာင္ ဂ်ီက်ဂ်စ္တုိက္ေတာ့တာပဲတဲ့။ မုန္႕ဆုိလညး္ အခု ခ်က္ခ်င္းရမွ..အရုပ္ဆိုလည္း ခ်က္ခ်င္း၀ယ္ေပးမွ..အငုိတိတ္ေတာ့လုိ႕ဆုိပါတယ္။ မီးမီး ဂ်ီက်တဲ့ ဒဏ္ကို မခံႏုိင္တာမို႕ မေစာင့္ရေအာင္ အားလံုးလုပ္ေပးေပမယ့္ မီးပြိဳင့္မွာ မီးနီေနတာမ်ဳိးကေတာ့ လုပ္ေပးလို႕ မရတဲ့ အရာမုိ႕ မီးမီးနဲ႕သူ ၿပႆနာ အၿမဲၿဖစ္ရတယ္လုိ႕ ဆိုပါတယ္။

          တကယ္ေတာ့ စိတ္ရွည္လက္ရွည္နဲ႕ ေစာင့္ဆုိင္းရၿခင္း ဆုိတဲ့အရာဟာ လူထဲသူထဲမွာ ေနေနရသူ လူမ်ား အတြက္ အင္မတန္မွ အေရးၾကီးလွတဲ့ အရာတစ္ခုပါပဲ။ အဲဒီ့စိတ္ရွည္ၿခင္း ဆုိတဲ့ အရာက ေမြးကတည္း ကပါလာတဲ့ အရာမဟုတ္ပါဘူး ။ ကၽြန္မတုိ႕ေလ့က်င့္ယူၾကရမယ့္ အရာပဲၿဖစ္ပါတယ္။

          မီးမီးလို ကေလးမွသာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကၽြန္မတုိ႕လူၾကီးေတြလည္း ေစာင့္ရဆိုင္းရ တာကို စိတ္မရွည္ခ်င္ တတ္ၾကပါဘူး။ ကေလးလုိ ထုတ္ေၿပာလုိ႕ မရလို႕သာ ၿငိမ္ေနရတာမဟုတ္လား။  ေစာင့္ဆုိင္းစိတ္ရွည္ၿခင္း ဆုိတဲ့ စြမး္ရည္ဟာ လူ႕အသုိင္း၀ုိင္းအတြက္ အင္မတန္မွ အေရးၾကီးတဲ့ စြမ္းရည္တစ္ခုပါပဲ။ အဲဒီ့စြမ္းရည္ဖြံ႕ၿဖိဳး လာေစဖို႕အတြက္ ကေလးတုိ႕ကို ငယ္ငယ္ကတည္းက ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးလုိ႕ရပါတယ္။

          စိတ္ရွည္၊သီးခံၿခင္း၊ေစာင့္ဆုိင္းတတ္ၿခင္း ဆုိတဲ့ စြမ္းရည္ေလး ကေလးတို႕ဆီမွာ အက်င့္ေကာင္းတစ္ခု အေနနဲ႕ ဖြံ႕ၿဖိဳးဖို႕အတြက္ အေရးၾကီးတဲ့ အရာကေတာ့ ကေလးတို႕ရဲ႕ပတ္၀န္းက်င္ပါပဲ။ အထူးသၿဖင့္ ေတာ့ မိဘပါ။ ေမတၱာစိတ္ကေလး နဲ႕ ဘာကို မဆို အေကာင္းဘက္က ၾကည့္တတ္ၿပီးေတာ့ ခြင့္လႊတ္နားလည္ ေပးတဲ့ ပါတ္၀န္းက်င္မွာ ၾကီးထြားခြင့္ရတဲ့ ကေလးမ်ားဟာ စိတ္ရွည္သီးခံေစာင့္ဆုိငး္တတ္ၾကတယ္လုိ႕ ဆိုပါတယ္။

          တစ္ခါတေလမွာ ကိုယ္တိုင္ ၿပင္ဆင္ေၿပာင္းလဲ ၿပစ္လုိ႕ မရတဲ့ အေၿခေနဆိုမ်ဳိးေတြနဲ႕ ကၽြန္မတုိိ႕ ေတြ ၾကံဳေတြ႕တတ္ၾကပါတယ္။အဲလုိ အေၿခေနဆိုေတြၾကံဳရတဲ့ အခါမွာ စိတ္ပ်က္၀မး္နည္း အၿပစ္တင္ေနမယ့္ အစား စိတ္ပ်က္စရာေတြၾကားထဲက အေကာင္းကို ရွာေဖြၿပီးေတာ့ ေက်ာ္ၿဖတ္ၾကရပါမယ္။

          ဥပမာ..ကေလးက ေက်ာင္းမွာကစားရင္း၊ေဆာ့၇င္း နဲ႕ ေခ်ာ္လဲၿပီးေတာ့ လက္က်ဳိးလာတယ္ ဆိုပါေတာ့။ အင္မတန္ေဆာ့ကစားတဲ့ ကေလးဟာ အိပ္ရာထဲမွာ ၿငိမ္ၿငိမ္တစ္ပတ္ေနရမယ္ ဆိုေတာ့ စိတ္ပ်က္ ေတာ့တာပါပဲ။ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႕ မေတြ႕ရလုိ႕ ဂ်ီက်ခ်င္ ေနတဲ့ကေလးကို အေမက ေပ်ာ္ေအာင္လို႕ အုန္းနုိ႕ေခါက္ဆြဲေလး ခ်က္ၿပီးေတာ့ ကေလးရဲ႕သူငယ္ခ်င္းေတြကို ဖိတ္ေကၽြးပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ပံုေၿပာတမ္းကစားၾက၊ အေခြေတြအတူတူၾကည့္ၾက၊စကားေတြေၿပာၾကနဲ႕ လက္က်ိဳးတဲ့ကေလးလည္း ေပ်ာ္၊ အားလံုးေပ်ာ္ၾကေတာ့တာေပါ့။ ကေလးဟာ လက္ၿပန္ေကာင္းသြားလုိ႕ ေတာ္ေတာ္ၾကာတဲ့အထိ သူလက္က်ဳိးတံုးက အိမ္မွာသူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႕ အတူတူ တေပ်ာ္တပါး အုန္းႏုိ႕ေခါက္ဆြဲစားၾကတဲ့ ကိစၥကို ေၿပာလို႕ မဆံုးေတာ့ပါဘူး။ ဒါဟာ  စိတ္ပ်က္စရာေကာင္းတဲ့ အေၿခအေန ေတြၿဖစ္ေနရင္ေတာင္မွ အဆိုးထဲက အေကာင္းကုိ ရွာၿပီးေတာ့ ဘ၀မွာ ေနေပ်ာ္ေအာင္လို႕ ဖန္တီးယူလုိ႕ရတယ္ ဆိုတာကို ကေလးကို လက္ေတြ႕သင္ၾကားေပးလုိက္တာပါပဲ။ ပ်င္းစရာေကာင္းတဲ့၊စိတ္မရွည္ခ်င္စရာေကာင္းတဲ့ စိတ္ပ်က္စ၇ာ အခ်ိန္ေတြကို အေကာင္းေလးေတြရွာၿပီးေတာ့ အစားထိုးေက်ာ္ၿဖတ္လုိက္တာပါပဲ။

          ကေလးေတြဟာ မီးပြိဳင့္မွာ၊ ေစ်း၀ယ္စင္တာေတြမွာ တန္းစီေစာင့္္ဆိုင္းရတာကို ပ်င္းရိ ၿငီးေငြ႕တတ္ၾကတယ္။ လူၾကီးေတြလည္းပ်င္းၾကတာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္လူၾကီးကေတာ့ ေစာင့္ကိုေစာင့္ရေတာ့ မယ္ဆိုတာသိတာမို႕ကေလးေတြလုိ ေတာ့မဟုတ္ဘူးေပါ့။ဒါေတာင္မွ ကားတန္းၾကီးပိတ္ေနတာကို ၿမင္ေနရဲ႕ သားနဲ႕ေတာင္မွ ေနာက္ကေန တတီတီနဲ႕ စိတ္မရွည္ႏုိင္စြာ ဟြန္းတီးေနတတ္တဲ့ လူမ်ဳိးေတြကို ကၽြန္မတို႕ ၿဖတ္သြားၿဖတ္လာ ေတြ႕ေနၾကရဆဲပါ။ ဒီေတာ့ ကားပိတ္ေနလို႕ ကေလး ပ်င္းၿပီး ဂ်ီက်တာဟာ မဆန္းဘူး လို႕ ဆုိရေတာ့မွာပဲ။  ေစာင့္ရလို႕ ပ်င္းၿပီးေတာ့  ဂ်ီက်ေနတဲ့ ကေလးကို ေအာ္ေငါက္ဆူပူေနမယ့္ အစား ကေလးမပ်င္းေအာင္္လုိ႕ ေစာင့္ေနရတဲ့ အခ်ိန္မွာ တစ္ခုခုလုပ္ခိုင္းလုိ႕ရပါတယ္။ ဥပမာ-တန္းစီေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ လူေတြဘယ္နွစ္ေယာက္ရွိလဲ ဆိုတာ ကေလးကို ေရတြတ္ခုိင္းတာမ်ိဳး လုပ္ခိုင္းလို႕ရသလုိ၊ ကားေပၚမွာ မီးပြိဳင့္မီနီမိတာကုိ ေစာင့္ေနရတဲ့ အခ်ိန္မ်ဳိးမွာ ကေလးကိုု ပံုဆြဲခုိင္းထားတာ၊ ကေလး သီခ်င္းေလးေတြ နားေထာင္ခုိင္းထားတာ စာအုပ္ထဲက အရုပ္ေတြကို ၾကည့္ခိုင္းထားတာမ်ဳိးေတြလည္း လုပ္ေပးလို႕ရပါတယ္။

          ကၽြန္မငယ္ငယ္တံုးကဆို..ကၽြန္မအေမဟာ အၿပင္ထြက္ခါနီးတုိင္း ကၽြန္မကို ကၽြန္မအၾကိဳက္ဆံုး ကာတြန္းစာအုပ္တစ္အုပ္အုပ္ကို ဖတ္ဖို႕ယူလာခုိင္းတတ္ပါတယ္။ အဲဒီ့အက်င့္ဟာ ကၽြန္မအခုၾကီးတဲ့ အခ်ိန္ထိ ပါလာၿပီးေတာ့ ဘယ္မွာပဲ ဘယ္သူ႕ကိုပဲ ေစာင့္ရေစာင့္ရ စာတစ္အုပ္နဲ႕ အခ်ိန္ေတြကုိ ၿဖတ္ေက်ာ္ရတာမို႕ သိပ္မပင္ပန္းေတာ့ပါဘူး။

          ေစာင့္ရတယ္ဆိုတာဟာ စိတ္ရွည္ရတဲ့အလုပ္မို႕ သိပ္ပင္ပန္းေၾကာင္းကုိ ေစာင့္ဖူးသူတုိင္းသိၾကပါတယ္ ။ ကၽြန္မရဲ႕သားကေလး ဆို တစ္ေနရာရာကို သြားမယ္လုိ႕သူ႕ကို ေၿပာထားမိရင္ မသြားမခ်င္း တဂ်ီဂ်ီနဲ႕ စိတ္ေလာေနတတ္တယ္။ စေနေန႕ ကစားကြင္းလုိက္ပို႕မယ္ဆို စေနေန႕မေရာက္မခ်င္း စေန မေရာက္ ေသးဘူးလားခ်ည္းေမးေနေတာ့တာပဲ။ တစ္ခုခုကို လုပ္ဖို႕သြားဖို႕ ရွိရင္စိတ္ေလာေနတတ္တာ၊ အဲဒီ့ရက္ မေရာက္ႏုိင္ေအာင္ ၾကာလြနး္တယ္လုိ႕ ထင္တတ္တာ လူၾကီးနဲ႕ကေလး တို႕ အတူတူပါပဲ။ ကၽြန္မကေတာ့ သြားမယ့္ရက္ကို ၿပကၡဒိန္မွာ အ၀ုိင္း၀ိုင္းထားၿပီးေတာ့ သားကို ၾကည့္ခုိင္းထားတတ္ပါတယ္။ မနက္မိုးလင္းတာ နဲ႕ တစ္ရက္နီးလာၿပီ ဆိုၿပီးေတာ့ ၾကည့္ရတာကို က သူ႕မွာ အလုပ္တစ္ခုလုိ ၿဖစ္လို႕။ ၿပကၡဒိန္က ရက္ေတြကို ၾကည့္ရင္းနဲ႕ပဲ လူ႕ေလာကမွာ တစ္စံုတစ္ခုကိုေရာက္ဖို႕၊ တစ္စံုတစ္ခုကို ရဖို႕ အတြက္ ေစာင့္ရတယ္ ဆုိတဲ့အရာ ဆိုတာဟာ ရွိေၾကာင္း ကို သူနားလည္သြားပါေတာ့တယ္။

          ေနာက္ထပ္ ကေလးတုိ႕ စိတ္ရွည္ရွည္နဲ႕ မေစာင့္ႏုိင္တဲ့အရာတစ္ခုကေတာ့ စကားေၿပာတဲ့ အခါမွာပါ။ ကေလးတို႕ဟာ..လူတစ္ေယာက္စကားေၿပာတဲ့အခါမွာ ေလးစားစြာနဲ႕ ဆံုးေအာင္နားေထာင္ရမယ္ ဆိုတဲ့ အရာကို နားမလည္ေသးပါဘူး။အဲဒီေတာ့ ကေလးတုိ႕ဟာ လူၾကီးေတြစကားေၿပာလည္း ၿဖတ္ေၿပာၾကတာပါပဲ။ သူတို႕သိခ်င္တာ ေမးခ်င္တာရွိရင္လည္း လူၾကီးက ဘယ္သူနဲ႕ပဲစကားေၿပာေနပါေစ ေမးခ်င္တာကို ရေအာင္ကုိ ေမးေတာ့တာပဲ။ ကၽြန္မသားေလးဆို ကၽြန္မမ်က္ႏွာကို လက္နဲ႕ပါဆြဲကိုင္လွဲ႕ၿပီးေတာ့ကို ေမးတတ္ပါတယ္။ လူမွဳေရးေတြ၊အားနာရေကာင္းမွန္းဆုိတာေတြကို နားမွမလည္ေသးတဲ့ အရြယ္ကိုး။

          တကယ္ေတာ့ ကၽြန္မတို႕ လူၾကီးေတြကိုယ္တုိင္ေတာင္မွ ေသေသခ်ာခ်ာ ေတြးၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ကိုယ္စိတ္မ၀င္စားတဲ့ အေၾကာင္းရာကို လာေၿပာတဲ့အခါ လူမွဳေရးအရ ေခါငး္သာၿငိမ့္ေနရေပမယ့္ စိတ္ရွည္ရွည္နဲ႕ နားမေထာင္ခ်င္တတ္ၾကဘူး မဟုတ္လား။ လူမွဳအဖြဲ႕စည္းမွာ တစ္ေယာက္ေၿပာတာကို တစ္ေယာက္ေလးစားစြာ စိတ္ရွည္ရွည္နဲ႕ နားေထာင္ဖို႕ ဆိုတာ သိပ္အေရးၾကီးတဲ့ အရာပါ။ ကေလးေတြ သူမ်ားေၿပာတာကို စိတ္ရွည္ရွည္နဲ႕ နားေထာင္တတ္တဲ့ အက်င့္ေလး ရလာေစဖုိ႕ အတြက္ ကၽြန္မတုိ႕ဟာ ကေလးေၿပာတဲ့ စိတ္၀င္စားစရာလံုး၀မေကာင္းတဲ့ ကေလးစကားေတြကို စိတ္ရွည္ရွည္နဲ႕ နားေထာင္ေပး ရပါလိမ့္မယ္။ ကေလးစကားေၿပာေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ကေလးေၿပာေနတာပဲ  ဆိုၿပီးေတာ့ ၿဖတ္မေၿပာမိဖို႕ အေရးၾကီးပါတယ္။ ကေလးစကားေၿပာေနတာကို လူၾကီးက ေလးေလးစားစားနဲ႕ ေသေသခ်ာခ်ာ ဆံုးေအာင္နားေထာင္ေပးတာမို႕ ကေလးဟာ လူအခ်င္းခ်င္း စကားေၿပာတဲ့ အခါမွာ သူမ်ားေၿပာတာကို စိတ္ရွည္ရွည္နဲ႕ ဆံုးေအာင္ နားေထာင္ေပးရမွာပါလား ဆိုတဲ့ အသိေလး ရလာတတ္ပါတယ္။

          တကယ္ေတာ့ စိတ္ရွည္လက္ရွည္နဲ႕ ေစာင့္ဆိုင္း ရတယ္ ဆိုတာဟာ အင္မတန္မွ အေရးၾကီးတဲ့ စြမ္းရည္ တစ္ခုပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္နွစ္ေက်ာ္ေလာက္က ႏုိင္ငံၿခားက ကေလးေတြကုိ သုေတသနလုပ္တဲ့ အေၾကာင္းေလး တစ္ခု ကို ကၽြန္မreader digest ထဲမွာ ဖတ္္ခဲ့ရဘူးပါတယ္။ ကေလးေတြကို သၾကားလံုး တစ္လံုးစီေပးၿပီးေတာ့ အခန္းထဲမွာထည့္ထားတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ ငါးမိနစ္အတြင္း အဲဒီ့သၾကားလံုးကို မေဖာက္စား ဘူး ဆိုရင္ ေနာက္ထပ္သၾကားလံုး တစ္လံုးထပ္ေပးမယ္။ ေဖာက္စားမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ မရဘူး လုိ႕ ဆုိပါတယ္။ ေနာက္ထပ္သၾကားလံုး တစ္လံုးထပ္ရေအာင္လုိ႕ ေဖာက္မစားဘဲနဲ႕ စိတ္ရွည္ရွည္နဲ႕ ေစာင့္ႏုိင္တဲ့ ကေလးက နည္းနည္းပဲရွိပါသတဲ့။ အမ်ားစုက ေတာ့ေဖာက္စားလိုက္ၾကတယ္လုိ႕ ေၿပာပါတယ္။ သၾကားလံုးတစ္လံုးထပ္ရေအာင္လို႕စိတ္ရွည္ လက္ရွည္နဲ႕ မေဖာက္စားပဲ နဲ႕ ေစာင့္စားႏိုင္တဲ့ ကေလးေတြကို ဆက္ၿပီးေတာ့ ေလ့လာတဲ့ အခါမွာေတာ့ အဲဒီ့ကေလးေတြ ဟာ ဘ၀မွာ စီးပြာေရး၊လူမွဳေရး၊ပညာေရး စတာေတြမွာ တစ္ၿခားသူေတြထက္ ပိုၿပီးေတာ့ ထူးခၽြန္ၾကတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။

          ကိုယ့္အလွည့္မေရာက္ခင္ မွာ စနစ္တက်နဲ႕ တန္းစီရတဲ့ အေလ့ကစလုိ႕လူ႕ဘ၀ရဲ႕ အဆိုးအေကာင္း ေတြကို စိတ္ရွည္ရွည္နဲ႕ ေစာင့္စားေက်ာ္ၿဖတ္ရတာေတြအထိ စိတ္ရွည္စြာ ေစာင့္စားရၿခင္း ဆိုတဲ့ အရာဟာ အင္မတန္မွ အေရးပါလွပါတယ္။ ကၽြန္မတို႕ရဲ႕ ေန႕စဥ္ဘ၀ေတြမွာ စိတ္ရွည္ရတာ၊ေစာင့္စား၇တာေတြကို ခ်န္ပစ္ခဲ့လုိ႕မရပါဘူး။ကၽြန္မတုိ႕ အေနနဲ႕ ကၽြန္မတို႕ရဲ႕ကေလးေတြကို သင္ၾကားေပးတဲ့အခါမွာ..စာတစ္ခုထဲ ေတာ္ေအာင္ပဲ သင္လုိ႕မရပါဘူး။ လူ႕ေလာကထဲမွာ ေနတတ္ထိုင္တတ္၊ ၀င္ဆန္႕တတ္ေအာင္ ၊ ဘ၀မွာေပ်ာ္ရႊင္စြာ ေနတတ္ေအာင္လို႕ ငယ္စဥ္ကတည္းက အေလ့က်င့္ေကာင္းေလးေတြကို ပ်ဳိးေထာင္ေပး ဖို႕ လုိပါတယ္။ ေစာင့္ရတာခ်င္းအတူတူ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါးေစာင့္စားတတ္တဲ့ အေလ့ေလးရဖုိ႕ ၊ ကိုယ္ေၿပာင္းလဲ ၿပဳၿပင္ ပစ္လုိ႕ မရတဲ့ အေၿခေနတစ္ခုမွာ..အဆုိးထဲက ေနအေကာင္းကို ရွာတတ္ဖို႕ ဆိုတဲ့ အေလ့အထေလး ကို အက်င့္ကေလးၿဖစ္လာေအာင္လုိ႕ လုပ္ေပးနုိင္ခဲ့မယ္ဆုိရင္  လူ႕ဘ၀ထဲကို လူၾကီးေလးေတြ အၿဖစ္နဲ႕၀င္ၾကရတဲ့အခါ မိသားစု၊ ပတ္၀န္းက်င္နဲ႕ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ဒုကၡမေပး တတ္တဲ့ လူၾကီးေလးေတြ အၿဖစ္ကၽြန္မတို႕ ရဲ႕ ကေလးေတြၾကီးၿပင္းလာၾကပါလိမ့္မယ္။

ေခတ္ဘုန္းသစ္